Tanımı:

Çelik hasır, S220 çeliğinin soğuk çekme yöntemi ile çekilip nervürlendikten ve sonra kaynakla kafes şeklinde üretilmesiyle meydana gelen, demir beton (betonarme) inşaatların yüksek mukavemetli ana unsurlarından birisidir.

Çelik Hasırlar, döşemelerin çalışma şekillerine göre başlıca 2 tip olarak imal edilir,
1. Tek istikamette çalışan yapı elamanları için R tipi hasırlar,
2. Çift istikamette çalışan yapı elamanları için Q tipi hasırlar.

Teknik Bilgiler:

Kullanıldığı Yerler:

Yapı malzemesi olarak çelik hasır, özellikle döşemelerde, perdelerde, istinat duvarlarında, temellerde, saha betonlarında, beton yollarda, tünel ve galerilerde, kanal ve kanaletlerde kullanılır.

Ancak, bunların dışında bahçe çiti, korkuluk ve asma tavanlar için de kullanılan çeşitleri mevcuttur. Arzu edildiği takdirde sıcak daldırma galvanizli ve polyester boyalı (kaplamalı) olarak ta temin edilebilir.

Avantajları:

Çelik Hasırın akma dayanımı S220 çeliğinin 2,27 katı, S420 çeliğinin 1,19 katıdır. Diğer bir ifade ile çelik hasır kullandığımız zaman diğer çeliklere göre %10’dan başlayan ağırlık tasarrufu, %25’lere varan zaman ve parasal tasarruf sağlamak mümkündür.

Projelendirme:

Kullanılacak çelik hasır tipleri, proje momentleri ve beton sınıfına bağlı olarak hesaplanır. Sonra kalıp planına uygun olarak donatı planlarının çizilirmi yapılır. Çelik hasırları karıştırmamak için açıklık tesirlerini karşılayan “alt donatı planı”, mesnet tesirlerini karşılayan “üst donatı planı” olarak adlandırılan iki adet plan çizilir.
Ayrıca her donatı planı içinde, çelik hasırların yerleşimine uygun olarak kesilmesi icabeden yerleri ve ölçüleri gösteren bir “çelik hasır kesim planı” yapılır ve kullanılacak demir miktarını belirten metraj ilave edilir.

Döşemeye Yerleştirilmesi:

Hasır Kesim Planı:

Çelik Hasırlarda Bindirmeler:

Pratikte çelik hasır taşıyıcı yönde 3 göz ( 50cm ), tevzi yönünde 2 göz ( 35cm ) bindirme ile yerleştirilir.

• Çift çubuklu hasırların kenarlarında Q tiplerinde 3 göz, R tiplerinde 2 göz kenar çubuk azaltması yapılır.
• Çelik hasırların boy ve en çubuk çıkıntıları normal olarak 10 cm ve 17.5 cm olduğundan kiriş ve kolon içlerine rahatça sokulur.
• Saha betonlarında, çubuk çaplarına bağlı olarak çelik hasırın en az iki göz bindirilmesi uygun olur.

Çelik Hasır Döşenmiş Döşeme,

Kiriş Kesiti ve Mesnet Donatı Sehpası:

Taşıma Gücüne Göre Kesit Hesabı:

Çelik Hasırla İlgili Standartlar ve Şartnameler:

Ülkemizde çelik hasırla ilgili olarak standart TS 4559 yürürlüktedir. Çelik Hasırlı betonarme hesapları için TS 500 ve afet bölgelerindeki yapılarla ilgili yönetmeliğe bakmak gerekir. DIN 488 (Alman), ASTM A 185 (Amerikan), BS 4483 (İngiliz), Fransız ve Yunan normlarına uygun çelik hasır üretilebilir. Bayındırlık Bakanlığı rayiç listesindeki poz numaraları ise 04-305/1, 04-305/2, 23010 ve 23011 ‘dir.